o Boże
  • półwytrawne półwino
    30.09.2005
    30.09.2005
    Czy półwytrawne pisze się razem? W słowniku nie znalazłam odpowiedzi na to pytanie. Jest ona na etykietach win, ale to nie wydaje mi się zbyt autorytatywne. Proszę o odpowiedź. Z góry dziękuję,
    Monika Senderska
  • prze-
    19.03.2012
    19.03.2012
    O ile wiem ze słowników, przedrostek prze- dodaje się jedynie do czasowników i przymiotników. W związku z tym ciekawi mnie, czy można dodawać prze- do rzeczowników. Mam tu na myśli głównie bardzo popularne wśród internautów słowa przekozak i – tu przepraszam za wyrażenie – przechuj. Chciałbym spytać, czy można w ten sposób tworzyć rzeczowniki (bo przedrostkiem prze- nie są chyba te w słowach przekupka, przełom czy przejście), a także przymiotniki, jak np. przebrzydki.
    Kłaniam się,
    W.T.

  • Przedrostek a-/an-

    2.12.2023
    2.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zauważyłem, że w polszczyźnie przeczenia, oprócz ze słowem nie, można tworzyć za pomocą litery a. Na przykład anormalny zamiast nienormalny albo aspołeczny zamiast niespołeczny. Tu moje pytanie, czy przeczenia tworzone przy użyciu a to jakaś forma zapożyczona czy forma rodzima? Jak to jest, że możemy i z nie, i z a?

    Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • Siwa czy Śiwa? Gudżarati czy gudźarati?

    3.02.2003
    3.02.2003

    Jak po polsku należy pisać imię jednego z najważniejszych bogów hinduskiego panteonu – Siwa czy Śiwa? Encyklopedia PWN podaje 2 wersje, skłaniając się ku postaci Śiwa, natomiast słownik ortograficzny PWN notuje tylko formę Siwa. Podobne rozbieżności są w przypadku innych wyrazów pochodzących z sanskrytu:

    - język gudżarati (słownik), gudźarati (encyklopedia)

    - ind. opowieści o poprzednich wcieleniach Buddy to wg słownika dżataki, a wg encyklopedii – dźataki

    - słownik notuje wyraz jadżnia, w encyklopedii jednak ma on formę jadźna.

    Jeżeli Encyklopedia PWN akceptuje dość „niepolskie” zbitki dźa, ńa, śi, ća itp, to czemu nie akceptuje ich słownik ortograficzny, zamieniając je na dża, nia, si?

  • Szyk podmiotu i orzeczenia
    6.06.2016
    6.06.2016
    Właśnie czytam „Mitologię starożytnej Grecji” Michała Pietrzykowskiego. Pisząc książkę, autor posługuje się składnią, w której bardzo często umieszcza orzeczenie przed podmiotem. W kilkudziesięciu zdaniach opisujących Apollina(?) pojawia się: udał się Apollo, założył Apollo, musiał się poddać Apollo, służył Apollo, musiał Apollo. Podobny styl budowania zdań zauważyłem też w otrzymywanych listach, szczególnie od starszych osób.
    Skąd bierze się taka maniera? Czyż nie powinno być odwrotnie?
  • tańczymy oberka
    3.12.2008
    3.12.2008
    Dzień dobry!
    Witam Państwa! Jestem Wegierką. Mam pytanie: dlaczego mówimy po polsku: tańczyć walca, poloneza, mazurka, oberka, krakowiaka itd.? Jeśli dobrze rozumiem, nazwy tańca są w dopełniaczu. Natomiast: tańczymy polkę, tango… (czyli biernik). Czym objaśnia się różnica przypadka w użyciu? Dziękuje za odpowiedź, czekam z nieciepliwością.
    Z wyrazami szacunku, Wesołych i Pogodnych Świąt Bożego Narodzenia!
    Ádámné Porcsalmy Éva, Debrecen, Wegry
  • Transkrypcja wyrazów sanskryckich
    6.07.2016
    6.07.2016
    Szanowni Eksperci,
    proszę o radę co do zapisu słów sanskryckich, które pozostawiam bez tłumaczenia, np.: pramāṇa, puruṣa, prakṛti, Māṭharavṛtti. Jaki sposób zapisu jest bardziej zgodny z normami języka polskiego: transkrypcja spolszczona czy międzynarodowa transliteracja naukowa, do której dodaje się końcówki polskie? Do tej pory preferowałam zapis w międzynarodowej transliteracji z dodaniem polskich końcówek i wyróżnieniem kursywą, np.: pramāṇa – pramāṇy, puruṣa – puruṣy.
  • Tymczasem
    7.07.2016
    7.07.2016
    Szanowni Państwo,
    czy słówko tymczasem zostało odpowiednio użyte w zdaniu: Tymczasem Heloiza pokazuje zachowania samych kobiet, jakby w oderwaniu od nauczania Syna Bożego?

    Z góry dziękuje za odpowiedź
    H.N.
  • użycie cudzysłowu
    1.06.2005
    1.06.2005
    Witam!
    Proszę o wyjaśnienie zasad stosowania cudzysłowu. Czy zwroty typu: był ostatnią tarczą Rzymu, tzw. ludowa łacina, renesans karoliński, pomazaniec boży, chansons de geste, rycerz-zakonnik, gnuśny król należy ujmować w cudzysłów lub wyróżniać kursywą? Przeglądając różne publikacje, znajdowałam różną pisownię ww. zwrotów lub zwrotów do nich podobnych.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • wielkopolskie nazwy miejscowe
    7.01.2010
    7.01.2010
    Dzień dobry!
    W jaki sposób określić, skąd pochodzą nazwy miejscowości: Glesno, Klawek, Komorowo, Rzęskowo i Żelazno? Znajdują się one w województwie wielkopolskim, powiecie pilskim, w gm. Wyrzysk. Szukałam odpowiedzi w różnych słownikach etymologicznych (także nazw miejscowych), jednak bez skutku. Może Państwo pomogą mi znaleźć właściwy trop? Byłabym bardzo wdzięczna.
    Życzę spokojnych świąt Bożego Narodzenia i szczęścia w nadchodzącym 2010 roku. Anna P.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego